ماتریکس و روش درمانی آن
برای ترک اعتیاد روش های بسیار گوناگونی وجود دارد. برخی از آن ها مخصوصی یک ماده خاص بوده و برخی دیگر برای کلیه مواد مخدر کاربرد دارد. در کمپ ترک اعتیاد رهپویان آوای رهایی (کمپ خصوصی ترک اعتیاد شمرون) روشهای ترک به خصوصی اعمال می شود که یکی از آنها روش ترک اعتیاد ماتریکس است. حال به شرح این روش درمانی می پردازیم.
روش ترک اعتیاد ماتریکس چیست و چگونه کار می کند؟
روش درمانی ماتریکس در دهه ی 1980 برای درمان تعداد رو به افزایش یافته ی معتادان به مواد محرک مثل مت آمفتامین وکوکایین ابداع شد. در این روش مداخله جدی تر و شدید تر از مشاوره ی سرپایی هفتگی است. بدین ترتیب بیمار باید ظرف 16 هفته تا 6 ماه ترک کند و بعد از 6 ماه به مدت یکسال تحت مراقبت و پیگیری و پشتیبانی درمانگر قرار میگیرد.
مواردی که در روش ترک اعتیاد ماتریکس مورد استفاده قرار میگیرد
- درمان شناختی رفتاری CBT
- مصاحبه انگیزشی
- رفتار گرایی
- زوج درمانی، خانواده درمانی و ازدواج درمانی
- درمان با تاکید بر مهارت های اجتماعی
- جلسات و گروه های 12 قدمی
در این روش قطع مصرف در طول درمان درمانگر سعی بر ایجاد ارتباط قوی و محترمانه با بیمار را دارد. پاداش دادن و تشویق کردن برای رفتارهای مطلوب بیمار و شناسایی رفتارهای منفی بخشی از این متد است. در این روش درمانگر هرچند وقت یکبار آزمایش تشخیص اعتیاد را انجام میدهد تا اطمینان حاصل کند که بیمار دوباره مصرف مواد را در دوران ترک شروع نکرده باشد. 3روز در هفته بیمار باید در جلسات رسمی درمان شرکت کند که بصورت گروهی و فردی انجام میشود.
تاکید بر شرکت در جلسات دوازده قدمی در روزهای دیگر هفته هم از اولویت های این روش درمانی اعتیاد می باشد.
جلسات فردی که تقریبا 3 جلسه و هر جلسه به مدت 50 دقیقه برای فرد بیمار و یا خانواده تشکیل می شود که در این جلسات آمادگی و مقدمات شرکت درمان جو در گروه مهارتهای اولیه بهبودی و پیشگیری از بازگشت را فراهم میکند.
جلسات گروهی با جلسات مهارت های اولیه و با حضور حداکثر 10 نفر شروع میشود. جلسات گروه پیشگیری از بازگشت بخش اصلی درمان سرپایی عمقی ماتریکس است که طی 16 جلسه اصلی در آغاز وپایان هر هفته و جمعا 32 بار تشکیل میشود. فرآیند بازگشت از الگوهای پیش بینی پذیری تبعیت دارند.
درمان جویان میتوانند نشانه های بازگشت قریب الوقوع را تشخیص دهند نمونه های از موضاعاتی است که در 32 جلسه پیشگیری از بازگشت مطرح میشود. برخی از این موارد عبارتند از:
- احساس شرم و گناه
- سرگرم و مشغول کردن خود به کاری
- انگیزه های بهبودی
- هوشیار و زرنگ باش نه قوی
- جرقه های عاطفی آغازگر مصرف مواد
گروه آموزش خانواده شامل 13 جلسه است که هفته ای یکبار در طول 3 ماه اول مرحله ی بهبودی صورت میگیرد. یکی از علت های بازگشت به مصرف ناآگاهی خانواده و اختلافات بوجود آمده و تنش های که در خانواده اعتیاد وجود دارد، می باشد. این جلسات به طور عمده موارد زیر را در بر می گیرند:
- جلسات گروه حمایت اجتماعی (تداوم ومراقبت)
- جلسه گروه اجتماعی حول محور دو موضوع اصلی میچرخد:
- بحث وتبادل نظر درباره مسائل بهبودی که اعضای گروه تجربه میکنند
- بحث وتبادل نظر درباره موضاعات خاص مطرح در بهبودی از قبیل:
- صبر
- صمیمیت
- انزوا
- طرد
- کار
در ضمن تکالیفی هم به عنوان کار در منزل برای افراد در حال ترک اعتیاد در نظر گرفته می شود. این تکالیف برای ثبت کردن جرقه های شروع کننده مصرف؛ هدف های بهبودی و یا تقویت روابط آسیب دیده و ... که در منزل و یا محیط کار برایشان بوجود آمده می باشد. شخص در حال بهبودی باید این موارد را یاداشت کرده و بعد در جلسات گروهی مطرح کند تا در مورد آن بحث گردد و راه حل مفیدی برای آن پیدا شود.