در حالی كه باز هم با تاخيری حداقل 2 الي 3 ساله به تازگی كارشناسان و دست اندركاران حوزه ی اعتياد و کمپ ترک اعتیاد مانند کمپ ترک اعتیاد آوای رهایی متوجه گرايش نوجوانان و جوانان به مصرف ماده ی اعتياد آور كانابيس با نامهای رايج گل و غيره .... شده اند.
مصاحبه ها و مشاوره هاي ميدانی من از ورود و شيوع مصرف موادهای اعتياد آور جديدتری با نامهاي ورتكس وبنزای و توهم زاهايی حاوی L.S.D حكايت دارد.
اين مواد نسبتا جديد در كشور ما در بين مصرف كنندگان غالبا جوان با نام هاي سبزی، علف، تيتاخ يا كميك (chemical) و كاغذ ردوبدل و مصرف مي شود.
بایست به اين موضوع توجه داشته باشيم كه ادبيات مورد استفاده بين مصرف كنندگان مواد اعتیاد آور منحصر به همین قشر است تا آنجا كه مي شود فرهنگ لغتی مجزا برای حوزه ی اعتياد نگاشت و بعضا این موضوع شناسایی و شیوع مصرف مواد اعتیاد آور را برای دست اندرکارانی که صرفا متکی به داده های موجود در کتابهای علمی هستند دشوار می سازد.
پايپهای چوبی با سرِ فلزی به نام ميباخ كه برای استعمال برخی از اين مواداعتياد آور و توهم زا استفاده مي شود به همراه كاغذهای مخصوص رُل كردن يا همان پيچيدن گل كانابيس در اكثر دكه هاي روزنامه فروشی و گاها در فروشگاه های نسبتا لاكچری عرضه ميگردد كه مشتريان خاص خود را دارد.
متاسفانه به دليل شكاف موجود بين فعالان ميدانی در حوزه ی پيشگيری،درمان و كاهش آسيبهای ناشي از اعتياد و سازمانهای دست اندركار و ذيصلاح اين حوزه كه دسترسی قابل قبولی به امكانات و رسانه ها دارند، معمولاً جامعه خيلی ديرتر از حد معمول نسبت به عوارض و خطرات ناشی مصرف مواد اعتياد آور آگاه می شود و حتی در بسياری از موارد اين آگاه سازی و اطلاع رسانی زمانی صورت می پذيرد كه تا حدود زيادی كار از كار گذشته است.
به عنوان مثال در دهه ی ٨٠ بی اطلاعی عموم مردم نسبت به خطرات و عوارضِ ماده ی اعتیاد آورِ شيشه باعث شد بسياری از افراد مستعدِ اعتیاد و حتی افرادی که سالها بود مواد مخدر را ترك كرده بودند تحت تاثیر تبلیغات نادرست و؛ واهی سودجویانی که فروشندگان این مواد بودند قرار بگيرند و گرفتار شدند.
آن زمانها شایع شده بود که شیشه مخدر نیست؛ اعتیاد آور نیست؛داروی لاغری است وایجاد سرخوشی و انرژی می کند و مشکلات جنسی را مرتفع می سازد و هیچ گونه مشکلی برای مصرف کننده ی شیشه پیش نمی آید.
اما تنها پس از گذشت یک الی دو سال بود كه مسمومیتها و اختلالات روانی شیشه به شکل توهم ؛ رفتار پر خطر؛ و بعضاً جنون و جنایت در سطح جامعه برای مردم نمایان شد.
خوشبختانه امروز با آگاه شدن مردم نسبت به خطرات مصرف مواد اعتیاد آورِ محرک آمارها حکایت از کاهش تعداد مصرف کنندگان شیشه(متامفتامین) دارد.
اين موضوع در رابطه با ماده اعتياد آور گل كه در دسته بندي كانابيس ها قرار دارد نيز صادق است، فروشندگان سودجوی اين مواد؛ "آزاد بودن استعمال كانابيس ها را در برخي كشورها و همچنين طبيعی بودن آن به شکل گیاه و اثرات موقتی كاهش اضطراب اين مواد را دليلی بر مفيد بودن و بي خطر بودن استعمال آن اعلام میکنند" و با تبليغات واهی سعي در محبوب كردن مصرف اين ماده ي اعتياد آور و پرعوارض در بين نوجوانان و جوانان دارند و اينطور كه شواهد نشان ميدهد گويا تا حد زيادي هم در اينكار موفق شده اند.
به تازگی ورتكس وبنزاي و توهم زاهايی حاوي ال. اس .دی (L.S.D)با عنوان هاي لاکچری (luxury) در باغهاي لوكس و بعضاً اجاره اي خارج شهر به همراه موزيك و مخلفات در ميهماني ها و دور همي ها سرو مي شود.
اینطور به نظر می رسد فروشندگان سود جوی مواد تبِ جامعه را به خوبی شناسایی می کنند و موادِ اعتیاد آور را متناسب با جهت گیری سلیقه ای جامعه عرضه میکنند. این ميهماني ها و دورهمی ها به دونوع خصوصی وعمومی برگزار میشود.
هزینه ی دورهمی های خصوصی بالاتر است چون برای دورهمی های خصوصی میبایست هزینه اجاره باغ یا یک واحدِ لوکس را برای چند شب پرداخت کنید؛ ولی ورودیه براي میهمانی های عمومی از نفری چهل هزار تومان شروع می شود و در صورتي كه شما به همراه خود چند مصرف كننده(user) را به ميهماني بیاورید؛مي توانيد بدون پرداخت وجه از امكانات موجود در میهمانی استفاده كنيد و ویدئوهای لاكچري گونه را از ميهماني در صفحه ي اينستاگرام خود آپلود كنيد.
مطمئناً هیچکس با میهمانی و باکلاس بودن مشکلی ندارد مشکلِ اصلی مصرف موادِ اعتیاد آور خطرناک و سبک زندگی بیمارگونه ی جدیدی است که در این دورهمی ها و میهمانی ها با برچسب با کلاس بودن و لاكچري بودن ترویج می شود.
اين مواد شيميايي اعتياد آور و نسبتاً جديد در كشور ما توسط كيتهاي تست اعتياد موجود و در دسترس قابل ردگيري و تشخيص نيست،
بيش مصرفي و مسموميتهاي ناشي از این مواد اعتیاد آور معمولاً با:
همراه است.
در صورت عدم تشخيص و رسيدگي به موقع احتمال سكته و مرگ هم هست.
از عوارض روانی مصرف این مواد اعتیاد آور میتوان به:
اشاره کرد.
این روزها بیشتر از هر زمان دیگری نیاز به تنوع رویکردهاو متدهای درمانی احساس می شود. با وجود اینکه در چند سال اخیر فعالیتهای شایان توجهی در حوزه ی اعتیاد صورت پذیرفته است اما رویکردهای پیشگیری؛درمان و کاهشِ آسیبهای ما پیر به نظر می رسد و بیشتر بر روی موادِ اعتیاد آور سنتی متمرکز است و از رویکردهای مختلف فعال در این حوزه صداهای متفاوتی به گوش می رسد كه این امر موجب سردرگمی و تشکیک و نهایتاً محرومیت مراجعین و نیازمندان به این خدمات که از اقشار مختلف جامعه و با تنوع سنی و سلیقه ای بیشتر از قبل هستند شده است.
اطلاع رسانی و آگاه سازی مناسب و متناسب در قالب برنامه های آموزشی توسط تیم های متشکل از درمانگران بهبود یافته(مددیاران) پزشکان؛روانشناسان,جامعه شناسان و کارشناسان و فعالان این حوزه مانند کمپ های ترک اعتیاد تاکید و تمرکز بر نقاط مشترک بین این دیدگاه ها و رویکردهای موجود در حوزه ی پیشگیری؛درمان و کاهش آسیب های ناشی از اعتیاد موجب فرهنگ سازی و نهایتاً اعتماد مردم به حوزه ی پیشگیری؛درمان و کاهش آسیبهای ناشی از اعتیاد خواهد شد.
فراهم ساختن شرايطي مناسب جهت علاقه مند سازی و؛ ورودِ جوان تر ها به حوزه ی پیشگیری؛درمان و کاهش آسیبهای ناشی از اعتیاد از طریق ایجادِ رشته های تحصیلی و بازار کارِ مناسب مرتبط با این حوزه و همچنین تدوین پروتکلهای درمانهای لاکچری برای معتادان لاکچری هم می تواند جزو اقدامات موثر در این زمینه باشد.
كه اميدواريم هرچه سريعتر از طرف مسئولين و دست اندركاران تاثير گزار در حوزه ي پيشگيری،درمان و كاهش آسيبهای ناشی از مصرف مواد اعتياد آور بيشتر از گذشته مورد توجه قرار بگيرد.
با تشکر سعید امدادی
کارشناس اعتیاد ( کمپ ترک اعتیاد آوای رهایی )